Wydarzenia, związane z Powstaniami Śląskimi odbywały się na bardzo rozległym terenie.
Nasza interkatywna mapa ma za zadanie pokazać, jak wiele miejsce; miast i miasteczek, odegrało swoją rolę w drodze ku niepodległości i Polsce.
Prezentujemy wybrane ciekawostki i fakty historyczne, wzbogacone o ilustracje i zdjęcia, by pokazać, że każdy skrawek terenu i każde wydarzenie odcisnęło swoje piętno w historii naszego regionu.
Działanie zrealizowane w ramach projektu Śląskie Drogi Niepodległej, dofinansowanego ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego.
Radzionków - dawny dworzec, obecnie Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków
Sztab Grupy "Wschód" Ruda Śląska Bielszowice Kokota 170 I-III powstanie
W Opolu odbył się pokazowy sąd nad Powstańcami Oleskimi, manifestacje ludności polskiej i niemieckiej (często kończące się zamieszkami). 3 maja 1921 r. Grupa „Wawelberga” w ramach akcji „Mosty” wysadziła dwie przeprawy w Opolu oraz wiele innych na Odrze, odcinając jednostki niemieckie na terenie objętym powstaniem.
Akcja zaczepna została przeprowadzona przez powstańców śląskich w dniach 6-10 maja 1921 r.
i miała na celu opanowanie rejonu Kędzierzyna, Bierawy, Kłodnicy i wyparcie Niemców za Odrę.
Podczas III Powstania powstał w Nysie obóz niemiecki dla jeńców - powstańców walczących na tych terenach o przyłączenia do Polski. Miejsce to upamiętnia obecnie głas, postawiony w 60. rocznicę Powstania.
Podczas III powstania śląskiego powstańcy z powiatu prudnickiego, strzeleckiego, toszeckiego i kozielskiego należeli do 7 Strzeleckiego Pułku Piechoty. Batalion prudnicki pod dowództwem H. Kabeli i strzelecki pod dowództwem Jana Faski brał udział w ciężkich walkach o Garb Chełmu i Żyrową.
W Głubczycach swoją siedzibę w domu przy ulicy Kościuszki 21 miała Międzysojusznicza Komisja Powiatowa. Niemcom w ich dążeniach sprzyjali Anglicy i Włosi, natomiast Francja popierała stronę polską. Plebiscyt odbył się 20 marca 1921r., towarzyszyły mu akty zastraszania przez Niemców miejscowej ludności polskiej.
W Raciborzu Polacy stanowili mniejszość doskonale zorganizowaną. W mieście funkcjonowało wiele organizacji sportowych (np. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” kierowane przez Antoniego Rostka), oświatowych (Towarzystwo Oświaty na Śląsku im. św. Jacka kierowane przez ks. Banasia), kulturalnych (towarzystwa śpiewacze „Słowik” i „Harmonia”) i rolniczych.
3 maja 1921 most nad Odrą w Krapkowicach został wysadzony przez Polaków w ramach akcji „Mosty” podczas III powstania śląskiego.
Odra pod Krapkowicami stanowiła linię frontu. Miejscowość była punktem wypadowym niemieckiej ofensywy w kierunku Góry św. Anny, która rozpoczęła się 21 maja.
Podczas III powstania, działania prowadzono w kierunku Kluczborka, Nowego Dworu, Chocianowic i Radonic. W powiecie kluczborskim miejscowe oddziały powstańcze nie odniosły większych sukcesów, poza przejściowym zajęciem 7 maja węzła kolejowego w pobliżu Kluczborka.
Pierwszy dworzec kolejowy w Oleśnie wysadzony wraz z wiaduktem prowadzącym na ul. Gorzowską, przez polską bombę, podczas III-go powstania śląskiego. Miało to miejsce 20 maja 1921 r. Budynek stał w płomieniach do 22 maja.
Już w styczniu 1919r. w Lublińcu miały miejsce napady bojówek Heimatschutzu na mieszkania działaczy polskich i aresztowania aktywistów polskich pod zarzutem zdrady stanu.
Już w styczniu 1919r. w Lublińcu miały miejsce napady bojówek Heimatschutzu na mieszkania działaczy polskich i aresztowania aktywistów polskich pod zarzutem zdrady stanu.
W plebiscycie górnośląskim po I wojnie światowej 78,7% głosujących opowiedziało się za pozostaniem w granicach Niemiec. Po podziale Górnego Śląska w 1922 Gliwice znalazły się w bezpośredniej bliskości nowej granicy państwowej – niedaleki Knurów już należał do Polski.
22.07.1919 r. Jan Bondkowski założył tzw. Kasyno Obywatelskie, które urządzało swoje spotkania w Hotelu "Prinz Regent". Dzięki Kasynu Obywatelskiemu mogły się bezpiecznie odbywać częste zebrania polityczne wszystkich polskich towarzystw.
Rybniccy powstańcy czynnie włączyli się do walki. Należeli do Grupy Południe, którą dowodził Bronisław Sikorski (pseudonim „Cietrzew”). Rybnicki Pułk Powstańczy walczył pod dowództwem kpt. Janusza Wężyka, a od 20 maja 1921 r. kpt. Władysława Szczerbiec-Ciepielewskiego.
Do większych walk doszło jedynie 3 maja 1921 roku w Wodzisławiu, po czym front ustabilizował się przebiegając linią rzeki Odry od granicy polsko-czechosłowackiej aż po Brzezie nad Odrą. Niepowodzeniem w tym rejonie zakończyła się próba zdobycia Ostroga, wschodniego przedmieścia Raciborza i w efekcie zdobycia miasta oraz opanowania prawobrzeżnej Odry od Raciborza aż po Bierawę i Koźle
4 lipca 1922 Jastrzębie Dolne wraz z całym powiatem rybnickim znalazło się w granicach Polski. W okresie międzywojennym nastąpił rozkwit uzdrowiska. Powstały m.in.: Sanatorium im. Marszałka Piłsudskiego
16 sierpnia 1919 r. zapadła decyzja o zdetonowaniu I Powstania Śląskiego i to z okolic Cieszyna o drugiej w nocy dnia 17 sierpnia wyprowadzono pierwsze powstańcze uderzenie na sąsiadujące z Piotrowicami Gołkowice. To również na Śląsku Cieszyńskim, w Piotrowicach, Strumieniu i Dziedzicach ulokowane były obozy dla górnośląskich uchodźców, którzy stali się ofiarami niemieckich represji.
Przysięgam Panu Bogu wszechmogącemu, że jako dobry żołnierz będę spełniał wszystkie rozkazy mojej przełożonej władzy powstańczej.Ślubuję dotrzymać tajemnicy organizacyjnej i na wezwanie walczyć z bronią w ręku o przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Tak mi dopomóż Bóg
- taką przysięgę sto lat temu złożyli pod Trzema Dębami uczestnicy pierwszego powstania śląskiego.
Siedziba polskiego komisariatu plebiscytowego mieściła się w Katowicach róg ul. Plebiscytowej i Wojewódzkiej
We wsi Paprocany, stacjonował duży oddział wojska niemieckiego zaopatrzonego w artylerię. W trakcie bitwy o Paprocany, która trwała do godz. 4.00 rano, przybyły jej na pomoc ze zdobytych wcześniej Tychów. trzy dobrze uzbrojone drużyny z I kompanii powstańców. Ślązakom udało się zdobyć wieś i odwach, w którym bronili się Niemcy.
Komórka Polskiej Organizacji Wojskowej, z której rekrutowało się wielu późniejszych powstańców śląskich, powstała w Piekarach podczas pierwszej wojny światowej.W związku z tym, iż Piekary znajdowały się na terytorium państwa niemieckiego, wielu mieszkańców miasta zostało wcielonych do niemieckiej armii
